Những thay đổi đối với thời xưa Tranh Đông Hồ

Tranh Lợn đàn ở nhà nghệ nhân Nguyễn Hữu Sam

Tranh Đông Hồ khá gần gũi với đại đa số dân chúng Việt Nam, nhắc đến hầu như ai cũng đều biết cả. Tranh Đông Hồ gần gũi còn vì hình ảnh của nó đã đi vào thơ, văn trong chương trình giáo dục phổ thông. Ngày nay tục lệ mua tranh Đông Hồ treo ngày Tết đã mai một, làng tranh cũng thay đổi nhiều: làng Đông Hồ ngày nay có thêm nghề làm vàng mã. Nghề giấy dó ở làng Yên Thái (Bưởi, Tây Hồ) cũng đã không còn. Tuy vậy, tranh Đông Hồ vẫn đóng vai trò như một di sản văn hóa, một dòng tranh dân gian không thể thiếu.

Theo đánh giá của một số họa sĩ, tranh Đông Hồ in ở thời điểm hiện tại thường không có màu sắc thắm như tranh cổ, nguyên nhân là người ta trộn màu trắng vào điệp quét giấy để bớt lượng điệp khiến giấy mất độ óng ánh và trở nên "thường", màu sắc sử dụng cũng chuyển sang loại màu công nghiệp, các bản khắc mới có bản không được tinh tế như bản cổ. Một điểm đáng lưu ý khác nữa là một số bản khắc đã đục bỏ phần chữ Hán (hoặc chữ Nôm) bên cạnh phần hình của tranh khiến tranh ít nhiều bị què cụt về mặt ý nghĩa. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng này ước đoán là:

  1. Thời kỳ sau năm 1945, chữ Hán và chữ Nôm bị chính quyền coi là phong kiến lạc hậu, liệt vào danh mục bài xích nên thợ in đục bỏ cho đỡ phiền nhiễu.
  2. Thế hệ sau này không phải ai cũng đọc và hiểu được các ký tự ấy nên tự ý bỏ đi.
  3. Cũng do không đọc hiểu được nên các ván khắc truyền lại "tam sao thất bản", đến mức còn lại các ký tự nhưng không đọc được ra chữ gì.

Về nội dung tranh, lưu ý rằng có sự gần gũi nhất định giữa nội dung tranh khắc gỗ màu của Việt Nam với của Trung Quốc, có những tranh mà cả hai nước đều có, song tranh Đông Hồ phát triển thành một hướng riêng tồn tại nhiều thế kỷ và được thừa nhận như dòng tranh dân gian được biết đến nhiều nhất ở Việt Nam.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Tranh Đông Hồ http://www.disanthegioi.info/ArticleDetail.aspx?ar... http://baodansinh.vn/lang-tranh-dong-ho--xua-va-na... http://baotintuc.vn/doi-song-van-hoa/tranh-dong-ho... http://daidoanket.vn/dan-toc/nghe-lam-tranh-dan-gi... http://danviet.vn/128869p1c29/nghe-lam-tranh-dong-... http://anbinh.edu.vn/bai-viet-chi-tiet/ky-thuat-la... http://thuanthanh.bacninh.gov.vn/lich-su-van-hoa/l... http://www.cinet.gov.vn/ArticleDetail.aspx?article... http://giaoduc.net.vn/Xa-hoi/Chum-anh-Hon-Tet-xua-... http://thethaovietnam.vn/van-hoa-nghe-thuat/201303...